|
|  |  |
 |
| |
 |
| การกำหนดมาตรฐานคุณภาพแหล่งน้ำ |
|  |
| มาตรา 32 แห่งพระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ
พ.ศ. 2535 บัญญัติให้คณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ กำหนดมาตรฐานคุณภาพสิ่งแวดล้อมเพื่อเป็นเป้าหมายในการรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม
ซึ่งมาตรฐานคุณภาพสิ่งแวดล้อม นี้จะต้องอาศัยหลักวิชาการ และหลักการทางวิทยาศาสตร์เป็นพื้นฐานโดยจะต้องคำนึงถึงความเป็นไปได้ในเชิงเศรษฐกิจ
สังคม และเทตโนโลยีที่ เกี่ยวข้อง | มาตรฐานคุณภาพแหล่งน้ำเป็นมาตรฐานคุณภาพสิ่งแวดล้อมชนิดหนึ่ง
มีวัตถุประสงค์ - เพื่อควบคุมและรักษาคุณภาพน้ำในแหล่งน้ำให้เหมาะสมกับการใช้ประโยชน์
และมีความปลอดภัยต่อสุขภาพอนามัยของประชาชน
- เพื่ออนุรักษ์ทรัพยากร และสภาพแวดล้อมตามธรรมชาติ
กองจัดการคุณภาพน้ำ
กรมควบคุมมลพิษ ได้นำเสนอมาตรฐานคุณภาพแหล่ง น้ำ 2 ฉบับ คือ มาตรฐานคุณภาพน้ำในแหล่งน้ำผิวดิน
และมาตรฐานคุณภาพน้ำทะเลชายฝั่ง ต่อคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ ซึ่ง ฯพณฯ นายกรัฐมนตรี
ในฐานะประธานคณะกรรมการ สิ่งแวดล้อมแห่งชาติ ได้ลงนามเมื่อวันที่ 20 มกราคม 2537
หลักการสำคัญในการกำหนดมาตรฐานคุณภาพแหล่งน้ำ ได้แก่ การกำหนดค่ามาตรฐานเพื่อรักษาคุณภาพน้ำให้เหมาะสมกับการใช้ประโยชน์การจัดแบ่งลักษณะการใช้ประโยชน์ของแหล่งน้ำ
และการกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการตรวจสอบคุณภาพน้ำ | หลักเกณฑ์ในการพิจารณากำหนดมาตรฐานคุณภาพน้ำ
ค่ามาตรฐานคุณภาพน้ำที่ได้จัดทำขึ้น มีหลักเกณฑ์ที่สำคัญดังนี้ - ความเหมาะสมต่อการนำมาใช้ประโยชน์ในกิจกรรมต่อละประเภทในกรณีที่แหล่งน้ำนั้นมีการใช้ประโยชน์หลายด้าน
(Multi Purposes) โดยคำนึงถึงการใช้ประโยชน์หลักเป็นสำคัญ ทั้งนี้ ระดับมาตรฐานจะไม่ขัดแย้งต่อการใช้ประโยชน์หลายด้านพร้อมกัน
- สถานการณ์คุณภาพน้ำในแหล่งน้ำหลักของประเทศและแนวโน้มของคุณภาพน้ำที่อาจมีการเปลี่ยนแปลงเนื่องจาการพัฒนาด้านต่าง
ๆ ในอนาคต
- คำนึงถึงสุขภาพและความปลอดภัยของชีวิตมนุษย์และสัตว์น้ำส่วนใหญ่
- ความรู้สึกพึงพอใจในการยอมรับระดับคุณภาพน้ำในเขตต่าง ๆ ของประชาชนในพื้นที่ลุ่มน้ำหลักและของประชาชนส่วนใหญ่
อย่างไรก็ตาม การปรับปรุงค่ามาตรฐานในอนาคต จำเป็นจะต้องพิจารณาถึงความเหมาะสมของระดับการลงทุนและภาวะทางเศรษฐกิจในพื้นที่ลุ่มน้ำ
ที่อยู่ในแผนการพัฒนาตลอดจนความเป็นไปได้ในเทคโนโลยีในการบำบัดของเสียและสารพิษจากแหล่งกำเนิดของเสีย
ซึ่งได้แก่ กิจกรรมที่เกิดขึ้นจากการวางแผนพัฒนาเศรษฐกิจและ สังคมด้วย |
วัตถุประสงค์ในการกำหนดมาตรฐานคุณภาพแหล่งน้ำ
เพื่อเป็นแนวทางการรักษาคุณภาพน้ำในแหล่งน้ำที่คงสภาพดีเหมาะสมต่อการใข้ประโยชน์ด้านต่าง
ๆ และฟื้นฟูคุณภาพน้ำในแหล่งน้ำที่เสื่อมโทรม หรือมีแนวโน้มของการเสื่อมโทรมให้มีสภาพที่ดีขึ้น
| เป้าหมายในการกำหนดมาตรฐานคุณภาพแหล่งน้ำผิวดิน
- เพื่อให้มีการจัดทำแบ่งประเภทแหล่งน้ำโดยมีมาตรฐานระดับที่เหมาะสมและสอดคล้องกับการใช้ประโยชน์ของแหล่งน้ำ
-
เพื่อให้มีมาตรฐานคุณภาพน้ำและวิธีการตรวจสอบที่เป็นหลักสำหรับการวางโครงการต่าง
ๆ ที่ต้องคำนึงถึงแหล่งน้ำเป็นสำคัญ
- เพื่อรักษาคุณภาพแหล่งน้ำตามธรรมชาติ
ซึ่งเป็นต้นน้ำลำธารให้ปราศจากการปนเปื้อนจากกิจกรรมใด ๆ ทั้งสิ้น
กรมควบคุมมลพิษได้ประกาศ กำหนดมาตรฐานคุณภาพแหล่งน้ำผิวดินไปแล้วจำนวน 26 สาย ได้แก่
แม่น้ำเจ้าพระยา |
แม่น้ำท่าจีน |
แม่น้ำแม่กลอง |
แม่น้ำบางปะกง |
แม่น้ำนครนายก |
แม่น้ำปราจีนบุรี |
แม่น้ำสงคราม |
แม่น้ำพอง |
แม่น้ำชี |
แม่น้ำมูล |
ลำตะคอง |
แม่น้ำเพชรบุรี |
แม่น้ำปากพนัง |
แม่น้ำปัตตานี |
แม่น้ำตาปี |
แม่น้ำพุมดวง |
แม่น้ำระยอง |
แม่น้ำจันทบุรี |
แม่น้ำตราด |
แม่น้ำวัง |
แม่น้ำยม |
แม่น้ำปิง |
แม่น้ำน่าน |
แม่น้ำกก |
แม่น้ำลี้ |
แม่น้ำอิง |
แม่น้ำกวง |
แม่น้ำจาง |
แม่น้ำป่าสัก |
แม่น้ำลพบุรี |
แม่น้ำน้อย |
แม่น้ำสะแกกรัง |
|
|
| |  |
|
| การกำหนดประเภทแหล่งน้ำผิวดิน |
| |
ประเภท
แหล่งน้ำ | การใช้ประโยชน์ |
| ประเภทที่ 1 | ได้แก่
แหล่งน้ำที่คุณภาพน้ำมีสภาพตามธรรมชาติโดยปราศจากน้ำทิ้งจากกิจกรรมทุกประเภทและสามารถเป็นประโยชน์เพื่อ
(1) การอุปโภคและบริโภคโดยต้องผ่านการฆ่าเชื้อโรคตามปกติก่อน
(2) การขยายพันธุ์ตามธรรมชาติของสิ่งมีชีวิตระดับพื้นฐาน
(3) การอนุรักษ์ระบบนิเวศน์ของแหล่งน้ำ | | ประเภทที่
2 | ได้แก่ แหล่งน้ำที่ได้รับน้ำทิ้งจากกิจกรรมบางประเภท
และสามารถเป็นประโยชน์เพื่อ
(1) การอุปโภคและบริโภคโดยต้องผ่านการฆ่าเชื้อโรคตามปกติและผ่านกระบวนการปรับปรุงคุณภาพน้ำทั่วไปก่อน
(2) การอนุรักษ์สัตว์น้ำ
(3) การประมง
(4) การว่ายน้ำและกีฬาทางน้ำ |
| ประเภทที่ 3 | ได้แก่
แหล่งน้ำที่ได้รับน้ำทิ้งจากกิจกรรมบางประเภท และสามารถเป็นประโยชน์เพื่อ
(1)
การอุปโภคและบริโภคโดยต้องผ่านการฆ่าเชื้อโรคตามปกติและผ่านกระบวนการปรับปรุงคุณภาพน้ำทั่วไปก่อน
(2) การเกษตร | | ประเภทที่
4 | ได้แก่ แหล่งน้ำที่ได้รับน้ำทิ้งจากกิจกรรมบางประเภท
และสามารถเป็นประโยชน์เพื่อ
(1) การอุปโภคและบริโภคโดยต้องผ่านการฆ่าเชื้อโรคตามปกติและผ่านกระบวนการปรับปรุงคุณภาพน้ำเป็นพิเศษก่อน
(2) การอุตสาหกรรม | | ประเภทที่
5 | ได้แก่ แหล่งน้ำที่ได้รับน้ำทิ้งจากกิจกรรมบางประเภท
และสามารถเป็นประโยชน์เพื่อการคมนาคม | | | |
|
| มาตรฐานคุณภาพน้ำในแหล่งน้ำผิวดิน
| | |
| ดัชนีคุณภาพน้ำ1/ | หน่วย | ค่าทางสถิติ | เกณฑ์กำหนดสูงสุด2/ตามการแบ่ง
ประเภทคุณภาพน้ำตามการใช้ประโยชน์ | วิธีการตรวจสอบ |
| ประเภท1 | ประเภท2 | ประเภท3 | ประเภท4 | ประเภท5 |
| 1.สี กลิ่นและรส (Colour,Odour and Taste) | - | - | ธ | ธ’ | ธ’ | ธ’ | - | - |
| 2.อุณหภูมิ (Temperature) | ํซ | - | ธ | ธ’ | ธ’ | ธ’ | - | เครื่องวัดอุณหภูมิ
(Thermometer) วัดขณะทำการเก็บตัวอย่าง | | 3.ความเป็นกรดและด่าง
(pH) | - | - | ธ | 5-9 | 5-9 | 5-9 | - | เครื่องวัดความเป็นกรดและด่างของน้ำ
(pH meter)ตามวิธีหาค่าแบบ Electrometric | | 4.ออกซิเจนละลาย
(DO)2/ | มก./ล. | P20 | ธ | 6.0 | 4.0 | 2.0 | - | Azide
Modification | | 5.บีโอดี (BOD) | มก./ล. | P80 | ธ | 1.5 | 2.0 | 4.0 | - | Azide
Modificationที่อุณหภูมิ 20 องศาเซลเซียสเป็นเวลา 5 วันติดต่อกัน |
6.แบคทีเรียกลุ่มโคลิฟอร์มทั้งหมด
(Total Coliform
Bacteria) | เอ็ม.พี.เอ็น/100 มล. | P80 | ธ | 5,000 | 20,000 | - | - | Multiple
Tube Fermentation Technique | 7.แบคทีเรียกลุ่มฟีคอลโคลิฟอร์ม
(Fecal Coliform Bateria) | เอ็ม.พี.เอ็น/100
มล. | P80 | ธ | 1,000 | 4,000 | - | - | Multiple
Tube Fermentation Technique | | 8.ไนเตรต
(NO3)ในหน่วยไนโตรเจน | มก./ล. | - | ธ | 5.0 | - | Cadmium
Reduction | | 9.แอมโมเนีย (NH3)ในหน่วยไนโตรเจน | มก./ล. | - | ธ | 0.5 | - | Distillation
Nesslerization | | 10.ฟีนอล (Phenols) | มก./ล. | - | ธ | 0.005 | - | Distillation,4-Amino
antipyrene | | 11.ทองแดง (Cu) | มก./ล. | - | ธ | 0.1 | - | Atomic
Absorption -Direct Aspiration | | 12.นิคเกิล
(Ni ) | มก./ล. | - | ธ | 0.1 | - | Atomic
Absorption -Direct Aspiration | | 13.แมงกานีส
(Mn) | มก./ล. | - | ธ | 1.0 | - | Atomic
Absorption -Direct Aspiration | | 14.สังกะสี
(Zn) | มก./ล. | - | ธ | 1.0 | - | Atomic
Absorption -Direct Aspiration | | 15.แคดเมียม
(Cd) | มก./ล. | - | ธ | 0.005*
0.05** | - | Atomic
Absorption -Direct Aspiration | 16.โครเมียมชนิดเฮ๊กซาวาเล้นท์
(Cr Hexavalent) | มก./ล. | - | ธ | 0.05 | - | Atomic
Absorption -Direct Aspiration | | 17.ตะกั่ว
(Pb) | มก./ล. | - | ธ | 0.05 | - | Atomic
Absorption -Direct Aspiration | | 18.ปรอททั้งหมด
(Total Hg) | มก./ล. | - | ธ | 0.002 | - | Atomic
Absorption-Cold Vapour Technique | | 19.สารหนู
(As) | มก./ล. | - | ธ | 0.01 | - | Atomic
Absorption -Direct Aspiration | | 20.ไซยาไนด์
(Cyanide) | มก./ล. | - | ธ | 0.005 | - | Pyridine-Barbituric
Acid | 21.กัมมันตภาพรังสี (Radioactivity)
-ค่ารังสีแอลฟา(Alpha)
-ค่ารังสีเบตา(Beta) | เบคเคอเรล/ล.
| - | ธ | 0.1
1.0 | - | Low Background Proportional Counter |
22.สารฆ่าศัตรูพืชและสัตว์ชนิด
ที่มีคลอรีนทั้งหมด
(Total Organochlorine
Pesticides) | มก./ล. | - | ธ | 0.05 | - | Gas-Chromatography |
| 23.ดีดีที (DDT) | ไมโครกรัม/ล. | - | ธ | 1.0 | - | Gas-Chromatography |
| 24.บีเอชซีชนิดแอลฟ่า (Alpha-BHC) | ไมโครกรัม/ล. | - | ธ | 0.02 | - | Gas-Chromatography |
| 25.ดิลดริน (Dieldrin) | ไมโครกรัม/ล. | - | ธ | 0.1 | - | Gas-Chromatography |
| 26.อัลดริน (Aldrin) | ไมโครกรัม/ล. | - | ธ | 0.1 | - | Gas-Chromatography |
27.เฮปตาคลอร์และเฮปตาคลออีปอกไซด์
(Heptachor
& Heptachlorepoxide) | ไมโครกรัม/ล. | - | ธ | 0.2 | - | Gas-Chromatography |
| 28.เอนดริน (Endrin) | ไมโครกรัม/ล. | - | ธ | ไม่สามารถตรวจพบได้ตาม
วิธีการตรวจสอบที่กำหนด | - | Gas-Chromatography |
|
| หมายเหตุ | : | 1/กำหนดค่ามาตรฐานเฉพาะในแหล่งน้ำประเภทที่
2-4 สำหรับแหล่งน้ำประเภทที่ 1 ให้เป็นไปตามธรรมชาติ และแหล่งน้ำประเภทที่ 5 ไม่กำหนดค่า
2/ ค่า DO เป็นเกณฑ์มาตรฐานต่ำสุด
ธ เป็นไปตามธรรมชาติ
ธ’อุณหภูมิของน้ำจะต้องไม่สูงกว่าอุณหภูมิตามธรรมชาติเกิน 3 องศาเซลเซียส
*
น้ำที่มีความกระด้างในรูปของ CaCO3 ไม่เกินกว่า 100 มิลลิกรัมต่อลิตร
**
น้ำที่มีความกระด้างในรูปของ CaCO3 เกินกว่า 100 มิลลิกรัมต่อลิตร
ํซ องศาเซลเซียส
P 20 ค่าเปอร์เซ็นไทล์ที่ 20 จากจำนวนตัวอย่างน้ำทั้งหมดที่เก็บมาตรวจสอบอย่างต่อเนื่อง
P 80 ค่าเปอร์เซ็นไทล์ที่ 80 จากจำนวนตัวอย่างน้ำทั้งหมดที่เก็บมาตรวจสอบอย่างต่อเนื่อง
มก./ล. มิลลิกรัมต่อลิตร
MPN เอ็ม.พี.เอ็น หรือ Most Probable Number
วิธีการตรวจสอบเป็นไปตามวิธีการมาตรฐานสำหรับการวิเคราะห์น้ำและน้ำเสีย Standard
Methods for Examination of Water and Wastewater ซึ่ง APHA : American Public Health
Association ,AWWA : American Water Works Association และ WPCF : Water Pollution
Control Federation ของสหรัฐอเมริกา ร่วมกันกำหนด
| | แหล่งที่มา | : |
ประกาศคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ
ฉบับที่ 8 (พ.ศ. 2537) ออกตามความในพระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ
พ.ศ. 2535 เรื่อง กำหนดมาตรฐานคุณภาพน้ำในแหล่งน้ำผิวดิน ตีพิมพ์ในราชกิจจานุเบกษา
เล่ม 111 ตอนที่ 16 ง ลงวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2537 | |
|
|
| การกำหนดประเภทของแหล่งน้ำในแม่น้ำภาคต่างๆ |
| |
| แม่น้ำ | เขตควบคุมมาตรฐานคุณภาพน้ำ
(กิโลเมตร จากปากแม่น้ำ) | ประเภทคุณภาพ
ของแหล่งน้ำ
(ตามมาตรฐาน คุณภาพน้ำ ในแหล่งน้ำผิวดิน) | แหล่งที่มา |
| ภาคกลาง |
| 1. แม่น้ำเจ้าพระยา |
| ช่วงที่
1 จากองค์พระสมุทรเจดีย์ จังหวัดสมุทรปราการ ถึงศาลากลางจังหวัดนนทบุรีหลังเก่า
(กิโลเมตรที่ 7 ถึง 62) | | ช่วงที่ 2 จากศาลากลางจังหวัดนนทบุรีหลังเก่า
ถึงป้อมเพชร จังหวัดพระนครศรีอยุธยา (กิโลเมตรที่ 62 ถึง 142) | | ช่วงที่
3 จากป้อมเพชร จังหวัดรพระนครศรีอยุธยา ถึงจุดเริ่มต้นของแม่น้ำเจ้าพระยา จังหวัดนครสวรรค์
(กิโลเมตรที่142 ถึง 379) | |
| ประกาศกรมควบคุมมลพิษ
เรื่องกำหนดประเภท ของแหล่งน้ำ ในแม่น้ำเจ้าพระยา ตีพิมพ์ใน ราชกิจจานุเบกษา ฉบับประกาศทั่วไป
เล่ม 111 ตอนที่ 62 ง ลงวันที่ 4 สิงหาคม 2537 | | 2.
แม่น้ำท่าจีน |
| ช่วงที่ 1 จากปากแม่น้ำ อำเภอเมือง จังหวัดสมุทรสาคร ถึง ที่ว่าการอำเภอนครชัยศรี
จังหวัดนครปฐม (กิโลเมตรที่ 0 ถึง 82) | | ช่วงที่ 2 จากที่ว่าการอำเภอนครชัยศรี
จังหวัดนครปฐม ถึงประตูระบายน้ำโพธิ์ พระยา อำเภอเมืองจังหวัดสุพรรณบุรี (กิโลเมตรที่82
ถึง 202) | | ช่วงที่ 3 จากประตูระบายน้ำโพธิ์พระยา จังหวัดสุพรรณบุรี
ถึงบ้านปากคลอง มะขามเฒ่า อำเภอวัดสิงห์ จังหวัดชัยนาท (กิโลเมตรที่ 202 ถึง 325) |
| | | 3.
แม่น้ำ บางปะกง แม่น้ำนครนายก และแม่น้ำปราจีนบุรี | 1.
แม่น้ำบางปะกง
ตั้งแต่ปากแม่น้ำ คลังน้ำมันของการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย
ตำบลท่าข้าม อำเภอบางปะกง จังหวัดฉะเชิงเทรา ถึงจุดบรรจบของแม่น้ำนครนายก และปราจีนบุรี
ที่ตำบลบางแตน อำเภอบ้านสร้าง จังหวัดปราจีนบุรี รวมระยะทาง 122 กิโลเมตร
2.
แม่น้ำนครนายก
ตั้งแต่ปากแม่น้ำตำบลบางแตน อำเภอบ้านสร้าง จังหวัดปราจีนบุรี
ถึงบริเวณสะพานนครนายก พ.ศ. 2508 ตำบลนครนายก อำเภอเมือง จังหวัดนครนายก รวมระยะทาง
84 กิโลเมตร
3. แม่น้ำปราจีนบุรี
ตั้งแต่ปากแม่น้ำตำบลบางแตน อำเภอบ้านสร้าง
จังหวัดปราจีนบุรี ถึงหน้าวัดกระแจะ ตำบลท่างาม อำเภอเมือง จังหวัดปราจีนบุรี รวมระยะทาง
63 กิโลเมตร
| |
| 4. แม่น้ำแม่กลอง | บริเวณปากแม่น้ำ
(คลังน้ำมันเชลล์) จังหวัดสมุทรสงคราม (กิโลเมตรที่ 0) ถึงบริเวณปากแพรก อำเภอเมือง
จังหวัดกาญจนบุรี (กิโลเมตรที่ 140) | 3 |
| ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
| | 1. แม่น้ำสงคราม | ตั้งแต่จุดบรรจบระหว่างแม่น้ำสงครามกับแม่น้ำโขง
บริเวณบ้านไชยบุรี ตำบลไชยบุรี อำเภอท่าอุเทน จังหวัดนครพนม (กม.ที่ 0)จนถึงบ้านห้วยสงคราม
ตำบลโซ่ อำเภอโซ่พิสัย จังหวัดหนองคาย (กม.ที่ 189) | 3 | ประกาศกรมควบคุมมลพิษ
เรื่อง กำหนดประเภท ของแหล่งน้ำ ในลำตะคอง ประกาศใน ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 116 ตอนที่
53 ง ลงวันที่ 6 กรกฎาคม 2542 | | 2.
แม่น้ำพอง | ตั้งแต่จุดบรรจบระหว่างแม่น้ำพองกับแม่น้ำชี บ้านกุยเชือก
ตำบลหนองบึง อำเภอโกสุมพิชัย จังหวัดมหาสารคาม (กม.ที่ 0)จนถึงแม่น้ำพองบริเวณท้ายเขื่อนอุบลรัตน์
บ้านบ่อนกเขา ตำบลบ้านดง อำเภออุบลรัตน์ จังหวัดขอนแก่น (กม.ที่ 140) | 3 |
| 3. แม่น้ำชี | ตั้งแต่จุดบรรจบระหว่างแม่น้ำชีกับแม่น้ำมูล
บริเวณบ้านท่าขอนไม้ยูง ตำบลบุ่งหวาย อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี (กม.ที่0)
จนถึงแม่น้ำชีบริเวณสะพานเวชศาสตร์ บ้านโนนน้อย ตำบลลุ่มน้ำชี อำเภอบ้านเขว้า จังหวัดชัยภูมิ
(กม.ที่ 429) | 3 |
| 4. แม่น้ำมูล | ตั้งแต่จุดบรรจบระหว่างแม่น้ำมูลกับแม่น้ำโขง
บริเวณบ้านท่าแพ ตำบลโขงเจียม อำเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี (กม.ที่0) จนถึง
สะพานบ้านโนนเพชร ตำบลท่าเยี่ยม อำเภอโชคชัย จังหวัดนครราชสีมา (กม.ที่ 787) | 3 |
| 5. ลำตะคอง | ช่วงที่
1 ตั้งแต่จุดบรรจบระหว่างลำตะคลอง กับแม่น้ำมูล บริเวณ ตำบลพะเนา อำเภอเมือง
จังหวัดนครราชสีมา (กม.ที่ 0 ) จนถึงลำตะคลอง บริเวณฝายคนชุม บ้านคนชุม ตำบลพรุใหญ่
อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา (กม. ที่ 24)
ช่วงที่ 2 ตั้งแต่บริเวณฝายคนชุม
บ้านคนชุม ตำบลพรุใหญ่ อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา (กม.ที่24) จนถึงลำตะคองบริเวณบ้านบุกระเฉด
ตำบลขนงพระ อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา (กม.ที่ 180) |
4 3 | | ภาคใต้
| | 1. แม่น้ำเพชรบุรี
| ช่วงที่ 1
ตั้งแต่ปากแม่น้ำเพชรบุรี บ้านแหลม ต.บ้านแหลม อ.บ้านแหลม จ.เพชรบุรี (กม.ที่0)จนถึงท้ายเขื่อนเพชรบุรี
หมู่ที่ 1 บ้านคอละออม ต.ท่าแลง อ.ท่ายาง จ.เพชรบุรี (กม.ที่ 61)
ช่วงที่
2 ตั้งแต่ท้ายเขื่อนเพชรบุรี หมู่ที่ 1 บ้านคอละออม ต.ท่าแลง อ.ท่ายาง จ.เพชรบุรี
(กม.ที่ 61) จนถึงท้ายเขื่อนแก่งกระจาน บ้านแก่งกระจาน ต.แก่งกระจาน อ.แก่งกระจาน
จ.เพชรบุรี (กม.ที่ 118) |
3 2 | ประกาศกรมควบคุมมลพิษ
เรื่อง กำหนดประเภท ของแหล่งน้ำ ในแม่น้ำเพชรบุรี ประกาศใน ราชกิจจานุเบกษา เล่ม
116 ตอนที่ 72 ง ลงวันที่ 9 กันยายน 2542 | | 2.
แม่น้ำตาปี-คลองพุมดวง | 1.
แม่น้ำตาปี
ช่วงที่ 1 ตั้งแต่แม่น้ำพุมดวง บริเวณบ้านปากน้ำ ตำบลตลาด
อำเภอเมือง จังหวัดสุราษฎร์ธานี กิโลเมตรที่ 0 จนถึงแม่น้ำตาปี บริเวณบ้านวังม่วง
ตำบลนากระชะ อำเภอฉวาง จังหวัดนครศรีธรรมราช กิโลเมตรที่ 184
ช่วงที่ 2
ตั้งแต่บริเวณ บ้านวังม่วง ตำบลนากระชะ อำเภอฉวาง จังหวัดนครศรีธรรมราช กิโลเมตรที่
184 จนถึงแม่น้ำตาปี บริเวณบ้านขุนพิปูน ตำบลยางค้อม อำเภอพิปูน จังหวัดนครศรีธรรมราช
กิโลเมตรที่ 221
2. แม่น้ำพุมดวง
ตั้งแต่จุดบรรจบระหว่างแม่น้ำพุมดวงกับแม่น้ำตาปี
บริเวณท่าข้าม ตำบลท่าข้าม อำเภอพุนพิน จังหวัดสุราษฎร์ธานี กิโลเมตรที่ 0 จนถึงแม่น้ำพุมดวง
ท้ายเขื่อนรัชชรประภา บริเวณบ้านเชี่ยวหลาน ตำบลพระแสง อำเภอบ้านตาขุน จังหวัดสุราษฎร์ธานี
กิโลเมตร ที่ 121 |
3 2 3 | ประกาศกรมควบคุมมลพิษ
เรื่อง กำหนดประเภท ของแหล่งน้ำ ในแม่น้ำตาปี และแม่น้ำพุมดวง ประกาศใน ราชกิจจานุเบกษา
เล่ม 117 ตอนพิเศษ 10ง ลงวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2543 | | 3.
แม่น้ำปัตตานี | ช่วงที่ 1
ตั้งแต่ปากแม่น้ำปัตตานี บริเวณบ้านปากน้ำ ต. บานา อ. เมือง จ. ปัตตานี (กม.ที่ 0)จนถึงบริเวณบ้านอาเน๊าะปูโล๊ะ
ต. ยาปี อ.ยะรัง จ. ปัตตานี (กม.ที่ 19)
ช่วงที่ 2 ตั้งแต่ท้ายบริเวณบ้านอาเน๊าะปูโล๊ะ
ต.ยาปี อ.ยะรัง จ.ปัตตานี (กม.ที่ 19) จนถึงบริเวณท้ายเขื่อนบางลาง บ้านบางลาง ต.
บันนังสตา อ.บันนังสตา จ.ยะลา (กม.ที่ 128) |
3 2 | ประกาศกรมควบคุมมลพิษ
เรื่อง กำหนดประเภท ของแหล่งน้ำ ในแม่น้ำเพชรบุรี ประกาศใน ราชกิจจานุเบกษา เล่ม
116 ตอนที่ 72 ง ลงวันที่ 9 กันยายน 2542 | | 4.
แม่น้ำปากพนัง | ตั้งแต่ปากแม่น้ำปากพนัง
บ้านปากทะเล ต. ปากพนังฝั่งตะวันออก อ. ปากพนัง จ. นครศรีธรรมราช (กม.ที่ 0) จนถึงบริเวณท้ายเขื่อนไม้เสียบโครงการชลประทานคลองไม้เสียบ
บ้านไม้เสียบ ต.เกาะขันธ์ อ. ชะอวด จ. นครศรีธรรมราช (กม.ที่ 109) | 3 |
| ภาคตะวันออก
|
| 1.
แม่น้ำระยอง | ช่วงที่ 1
ตั้งแต่ปากแม่น้ำระยอง ต.บ้านปากคลอง อ.เมืองระยอง จ.ระยอง (กม.ที่ 0) จนถึงแม่น้ำระยอง สะพานถนนจันทบุรี-ระยอง ต.เชิงเนิน อ.เมืองระยอง จ.ระยอง (กม.ที่ 19)
ช่วงที่ 2 ตั้งแต่สะพานถนนจันทบุรี-ระยอง ต.เชิงเนิน อ.เมืองระยอง จ.ระยอง (กม. ที่ 19) จนถึงแม่น้ำระยอง ต.บ้านปากแพรก อ.ปลวกแดง จ.ระยอง (กม. ที่ 54 ) |
4 3 | ประกาศกรมควบคุมมลพิษ
เรื่อง กำหนดประเภท ของแหล่งน้ำ ในแม่น้ำระยอง ประกาศใน ราชกิจจานุเบกษา เล่ม
121 ตอนพิเศษ 144 ง ลงวันที่ 31 ธันวาคม 2547 | | 2.
แม่น้ำจันทบุรี | ตั้งแต่ปากแม่น้ำจันทบุรี ต.บ้านปากคลอง อ.แหลมสิงห์ จ.จันทบุรี (กม.ที่ 0) จนถึงแม่น้ำจันทบุรี ต.บ้านพุก อ.มะขาม จ.จันทบุรี (กม.ที่ 60) | 3 |
| 3.
แม่น้ำตราด | ตั้งแต่ปากแม่น้ำตราด ต.ด่านเก่า อ.เมืองตราด จ.ตราด (กม.ที่ 0) จนถึงแม่น้ำตราด ต.บ้ารศรีบัวทอง อ.เขาสมิง จ.ตราด (กม.ที่ 54)
|
3 |
| | |
|
| การอนุรักษ์แหล่งน้ำดิบเพื่อการประปานครหลวง |
| |
ก) เขตอนุรักษ์แหล่งน้ำดิบเพื่อการประปานครหลวง
พ.ศ. 2522
มติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 17 เมษายน 2522 เห็นชอบมติคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติเกี่ยวกับการอนุรักษ์แหล่งน้ำดิบเพื่อการประปา
นครหลวง บริเวณอำเภอเมือง จังหวัดปทุมธานี สรุปสาระสำคัญได้ดังนี้ - ไม่อนุญาตให้ตั้งหรือขยายโรงงานอุตสาหกรรมที่มีน้ำทิ้งประกอบด้วย
สารเป็นพิษประเภทโลหะหนัก ได้แก่ สังกะสี(Zn), โครเมียม(Cr), ทองแดง(Cu), ปรอท(Hg),แมงกานีส(Mn),แคดเมียม(Cd),ตะกั่ว(Pb),นิคเกิล(Ni),แบเรียม(Ba),และเหล็ก(Fe),วัตถุมีพิษที่ใช้ในการเกษตรและสารเคมีอื่นๆ
ที่เป็นพิษ เช่น พีซีบี(Polychlorinated biphenyl),ไซยาไนด์(CN),สารหนู(As),ซิลิเนียม(Se),
ฟีนอล(Phenols) เป็นต้น
- ไม่อนุญาตให้ตั้งหรือขยายโรงงานอุตสาหกรรมที่มีน้ำทิ้งปริมาณเกินกว่าวันละ
50 ลูกบาศก์เมตร ทั้งนี้ ไม่รวมน้ำหล่อเย็น ส่วนอุตสาหกรรม ที่มีปริมาณน้ำทิ้งน้อยกว่าวันละ
50 ลูกบาศก์เมตรให้อยู่ในการพิจารณาอนุญาตของเจ้าพนักงานเจ้าหน้าที่
- การกำหนดเขตควบคุมและอนุรักษ์
- พื้นที่ในเขตอำเภอบางไทร จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ดังต่อไปนี้
ตำบลบางไทร,
ตำบลไม้ตรา, ตำบลบ้านม้า, ตำบลโคกช้าง, ตำบลราชคราม,ตำบลช้างใหญ่,ตำบลโพแตง,ตำบลเชียงรากน้อย
- พื้นที่ตำบลในเขตอำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี ดังต่อไปนี้
ตำบลท้ายเกาะ,ตำบลบางกระบือ
,ตำบลคลองควาย, ตำบลบางเตย, ตำบลสามโคก,ตำบลบางโพธิ์เหนือ, ตำบลกระแซง ตำบลเชียงรากน้อย,ตำบลบ้านงิ้ว,ตำบลบ้านปทุม,ตำบลเชียงรากใหญ่
- พื้นที่ในเขตอำเภอเมือง จังหวัดปทุมธานี ดังต่อไปนี้
ตำบลบ้างฉาง, ตำบลบางพูด,ตำบลสวนพริกไทย,ตำบลบ้านกลาง
ตามแผนที่แสดงเขตห้ามตั้งหรือขยายโรงงานอุตสาหกรรม แหล่งที่มา:
มติคณะรัฐมนตรี วันที่ 17 เมษายน 2522 เรื่องมาตรการการอนุรักษ์แหล่งน้ำดิบเพื่อการประปานครหลวง
ตามหนังสือสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี ที่ สร. 0202/7207 ลงวันที่ 20 เมษายน 2522
| ข) เขตอนุรักษ์แหล่งน้ำดิบเพื่อการประปานครหลวง
พ.ศ. 2531
ตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 12 มกราคม 2531 เห็นชอบกับแนวทางดำเนินงานเพื่อแก้ปัญหาคุณภาพน้ำดิบเพื่อการประปานครหลวง
บริเวณสำแล ปทุมธานี ตามที่กระทรวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและการพลังงาน ได้เสนอและให้ส่วนราชการที่เกี่ยวข้องถือปฎิบัติ
และดำเนินการ ตามแนวทางดังกล่าวต่อไป สรุปสาระสำคัญได้ดังนี้ - การขยายพื้นที่เขตอนุรักษ์
พื้นที่ควบคุมเพื่อการอนุรักษ์แหล่งน้ำดิบ เสนอให้มีการขยายเพิ่มเติมประมาณ 150 ตารางกิโลเมตร
จากพื้นที่ควบคุมกำหนด ไว้ในมติคณะรัฐมนตรี เมื่อ พ.ศ. 2522 ซึ่งมีขนาดประมาณ 200
ตารางกิโลเมตร โดยใช้ขยายเขตพื้นที่ที่ไม่อนุญาตให้ตั้งหรือขยายโรงงาน อุตสาหกรรมประเภทที่ระบุในข้อกำหนดในทางปฏิบัติในการควบคุมดังนี้
- พื้นที่ในเขตจังหวัดปทุมธานี (ประมาณ 95 ตารางกิโลเมตร) ได้แก่ ตำบลคลองหนึ่งและตำบลคลองสอง
อำเภอคลองหลวง ยกเว้นพื้นที่เขตอุตสาหกรรมนวนคร ในตำบลคลองหนึ่งเฉพาะโครงการที่ 1
และโครงการที่ 2 ที่ได้รับการส่งเสริมการลงทุนจากรัฐแล้ว (พื้นที่ประมาณ 3 ตารางกิโลเมตร)
- พื้นที่ในเขตจังหวัดพระนครศรีอยุธยา (ประมาณ 55 ตารางกิโลเมตร) ได้แก่ ตำบลสนามชัย
อำเภอบางไกร ตำบลเกาะเกิด ตำบลบางกะสั้น ตำบลเชียงรากน้อย อำเภอบางปะอิน ยกเว้นพื้นที่ของ
3 ตำบลที่อยู่ห่างจากแนวศูนย์กลางทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1 (ถนนพหลโยธิน) และทางหลวงแผ่นดิน
หมายเลข 32 ทั้ง 2 ข้าง ๆ ละ 1,000 เมตร และยกเว้นพื้นที่ของโรงงานกระดาษบางปะอิน
- ข้อกำหนดในทางปฏิบัติเพื่อควบคุม
- ในเขตอนุรักษ์แหล่งน้ำดิบไม่อนุญาตให้ตั้งหรือขยายโรงงานอุตสาหกรรมที่มีน้ำทิ้งประกอบด้วยสารพิษดังต่อไปนี้
- สารพิษประเภทโลหะหนัก ได้แก่ สังกะสี(Zn),โครเมียม(Cr),ทองแดง(Cu), ปรอท(Hg),
แมงกานีส(Mn), แคดเมียม(Cd),ตะกั่ว(Pb),ซิลิเนียม(Se),นิคเกิล(Ni),แบเรียม(Ba),และเหล็ก
(Fe)
- วัตถุมีพิษที่ใช้ในการเกษตรและสารเคมีอื่นๆ ที่เป็นพิษ เช่น พีซีบี(Polychlorinated
biphenyl),ไซยาไนด์ (CN), สารหนู (As), และฟีนอล(Phenols) เป็นต้น
- ในเขตพื้นที่อนุรักษ์แหล่งน้ำดิบไม่อนุญาตให้ตั้งหรือขยายโรงงานอุตสาหกรรมเพิ่มขึ้นอีก
ยกเว้นอุตสาหกรรมที่มีข้อผูกพัน ตามกฎหมาย หรือตามมติคณะรัฐมนตรี คือ โรงงานกระดาษบางปะอินและเขตอุตสาหกรรมนวนคร
โครงการที่ 1 และโครงการที่ 2 ยกเว้น โรงงานอุตสาหกรรมที่น้ำทิ้งมีปริมาณความสกปรกในรูปบีโอดี
ไม่เกินวันละ 1 กิโลกรัม
- ในการพิจารณาอนุญาตให้ตั้งหรือขยายโรงงานอุตสาหกรรมในเขตอนุรักษ์แหล่งน้ำดิบในจังหวัดพระนครศรีอยุธยานั้น
นอกจากจะเป็นไปตามข้อ (1) และข้อ (2) แล้ว เป็นไปตามกฎกระทรวงมหาดไทย ฉบับที่ 13
(พ.ศ. 2528) ออกตามความในพระราชบัญญัติ ควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 ด้วย
แหล่งที่มา:
มติคณะรัฐมนตรี วันที่ 12 มกราคม 2531 เรื่องมาตรการการอนุรักษ์แหล่งน้ำดิบเพื่อการประปานครหลวง
ตามหนังสือสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี ที่ สร. 0202/ว (ล) 388 ลงวันที่ 14 มกราคม
2531 | ค) เขตอนุรักษ์น้ำดิบเพื่อการประปานครหลวงบริเวณฝั่งตะวันตกของแม่น้ำเจ้าพระยา
พ.ศ. 2535
มติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2535 เห็นชอบกับมาตรการการอนุรักษ์น้ำดิบเพื่อการประปานครหลวงในเขตฝั่งตะวันตก
ของแม่น้ำเจ้าพระยา กระทรวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและการพลังงาน โดยสำนักงานคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ
สรุปได้ดังนี้ - ให้หน่วยงานปฏิบัติที่เกี่ยวข้องรับผิดชอบดำเนินการตามมาตรการที่เสนอ
- กำหนดเขตพื้นที่อนุรักษ์เพื่อการควบคุมกิจกรรมที่จะมีผลกระทบต่อคุณภาพน้ำคลองมหาสวัสดิ์
และแม่น้ำท่าจีน รวมพื้นที่ ประมาณ 458 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่จังหวัดกรุงเทพมหานคร
นนทบุรี และนครปฐม ทั้งนี้พื้นที่คลองส่งน้ำในระยะที่ 2 เป็น แนวคลองส่งน้ำประปาที่รับน้ำจากแม่น้ำแม่กลองโดยผ่านแม่น้ำท่าจีน
อันเป็นมาตรการป้องกันล่วงหน้าโดยไม่ต้องขออนุมัติขยายอนุรักษ์ ดังเช่นที่เคยดำเนินการมาในพื้นที่เขตอนุรักษ์จุดสูบน้ำดิบสำแล
จังหวัดปทุมธานี และให้มีการควบคุมกิจกรรมในพื้นที่เขตอนุรักษ์ดังนี้
- กิจกรรมประเภทอุตสาหรรม
ห้ามตั้งหรือขยายโรงงานอุตสาหกรรมที่น้ำทิ้งมีความสกปรกสูง หรือมีสารพิษปนเปื้อน
- กิจกรรมชุมชน ให้ควบคุมน้ำทิ้งจากอาคารกิจกรรมชุมชนภายในเขตอนุรักษ์ให้เป็นไปตามมาตรฐานคุณภาพน้ำทิ้งจาก
อาคาร ตามประกาศสำนักงานคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ เรื่อง กำหนดมาตรฐานคุณภาพน้ำทิ้งจากอาคารอย่างเคร่งครัดและให้
ประกาศพื้นที่เขตอนุรักษ์เป็นเขตควบคุมอาคารภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร
- กิจกรรมการเกษตร
ให้มีการดูแลกิจกรรมการเกษตรที่ก่อให้เกิดน้ำเสียที่มีมลพิษสูง เช่น บ่อเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำและฟาร์มสุกร
- ให้กรมชลประทานและหน่วยงานที่มีหน้าที่ดูแลคลองในพื้นที่ปรับปรุงและควบคุมการระบายน้ำจากคลองอื่น
ๆ ซึ่งอาจมีความ สกปรกปนเปื้อนสูงมิให้ลงสู่คลองมหาสวัสดิ์ จนมีผลกระทบต่อคุณภาพน้ำที่จะนำไปผลิตน้ำประปา
แหล่งที่มา: มติคณะรัฐมนตรี วันที่ 11 กุมภาพันธ์
2535 เรื่องมาตรการการอนุรักษ์แหล่งน้ำดิบเพื่อการประปาฝั่งตะวันตกของแม่น้ำเจ้าพระยา
ตามหนังสือสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี ที่ นร. 0206/2937 ลงวันที่ 17 กุมภาพันธ์ 2535
| | | |
|
