จากกรณีปัญหาแม่น้ำกกมีความขุ่นผิดปกติ กรมควบคุมมลพิษ (คพ.) กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้กำหนดจุดตรวจวัดคุณภาพสิ่งแวดล้อมเพื่อตรวจวัดคุณภาพน้ำและตะกอนดิน ในแม่น้ำกก 15 จุด (KK01 – KK15) และลำน้ำสาขาที่ไหลลงแม่น้ำกก ได้แก่ แม่น้ำฝาง (FA01) แม่น้ำลาว (LA01) แม่น้ำกรณ์ (KO01) แม่น้ำสรวย (SU01) แม่น้ำสาย 3 จุด (SA01 – SA03) แม่น้ำรวก 2 จุด (RU01 – RU02) และแม่น้ำโขง 3 จุด (NK01 – NK03) ในพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่และจังหวัดเชียงราย และได้กำหนดแผนในการตรวจวัดคุณภาพสิ่งแวดล้อม ในปีงบประมาณ 2568 เริ่มจากเดือนมีนาคม ถึงเดือนกันยายน 2568 โดยจะเก็บตัวอย่างน้ำ เดือนละ 2 ครั้ง และเก็บตัวอย่างตะกอนดิน เดือนละ 1 ครั้ง ตั้งแต่เดือนพฤษภาคมถึงเดือนกันยายน 2568

ผลการตรวจวิเคราะห์คุณภาพน้ำตามมาตรฐานคุณภาพน้ำในแหล่งน้ำผิวดิน จากการเก็บตัวอย่างคุณภาพน้ำ ครั้งที่ 11 เมื่อวันที่ 1 – 5 กันยายน 2568 พบค่าสารอยู่ในช่วง น้อยกว่า 0.010 – 0.026 มิลลิกรัมต่อลิตร (มก./ล.) (มาตรฐานไม่เกิน 0.01 มก./ล.) ดังนี้

“แม่น้ำกก” พบว่า จุดตรวจวัดส่วนใหญ่มีค่าสารหนูเป็นไปตามมาตรฐานที่กำหนด และบางจุดตรวจวัดพบค่าสารหนูเกินค่ามาตรฐาน ได้แก่

KK09 สะพานเฉลิมพระเกียรติ1 ต.รอบเวียง อ.เมือง จ.เชียงราย มีค่าสารหนู 0.011 มก./ล.

KK013 ต.ท่าข้าวเปลือก อ.แม่จัน มีค่าสารหนู 0.011 มก./ล.

แม่น้ำสาขาที่ไหลลงแม่น้ำกก พบว่า แม่น้ำฝาง FA01 แม่น้ำสรวย SU01 และแม่น้ำลาว LA01 คุณภาพน้ำมีค่าเป็นไปตามมาตรฐานที่กำหนด

“แม่น้ำโขง” พบว่า จุดตรวจวัดทั้ง 3 จุด มีค่าสารหนูไม่เป็นไปตามมาตรฐานที่กำหนด ดังนี้

NK01 จุดผ่านแดนถาวรสามเหลี่ยมทองคำ ต.เวียง อ.เชียงแสน จ.เชียงราย มีค่าสารหนู 0.014 มก./ล.

NK02 ต.เวียง อ.เชียงแสน จ.เชียงราย มีค่าสารหนู 0.013 มก./ล.

NK03 บ้านสบกก ต.บ้านแซว อ.เชียงแสน จ.เชียงราย มีค่าสารหนู น้อยกว่า 0.011 มก./ล.

“แม่น้ำสาย” พบว่า จุดตรวจวัดทั้ง 3 จุด มีค่าสารหนูไม่เป็นไปตามมาตรฐานที่กำหนด ดังนี้

SA01 บ้านหัวฝาย ต.แม่สาย อ.แม่สาย จ.เชียงราย มีค่าสารหนู 0.024 มก./ล.

SA02 สะพานมิตรภาพแม่น้ำสายแห่งที่ 2 อ.แม่สาย จ.เชียงราย มีค่าสารหนู 0.026 มก./ล.

SA03 บ้านป่าซางงาม ม.6 ต.เกาะช้าง อ.แม่สาย จ.เชียงราย มีค่าสารหนู 0.022 มก./ล.

จากการวิเคราะห์ข้อมูล

1) ผลการติดตามตรวจสอบคุณภาพน้ำและตะกอนดินอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่เดือนมีนาคม 2568 จนถึงปัจจุบันของกรมควบคุมมลพิษ ผลการตรวจวัดครั้งที่ 11 (รอบต้นเดือนกันยายน 2568) แม่น้ำกกและแม่น้ำสาขา แม่น้ำสาย แม่น้ำรวก และแม่น้ำโขง ยังมีสีน้ำตาลแดง มีค่าความขุ่นสูง พบค่าสารหนูเกินค่ามาตรฐานในแม่น้ำกก บริเวณสะพานเฉลิมพระเกียรติ1 (KK09) และ ต.ท่าข้าวเปลือก อ.แม่จัน จ.เชียงราย (KK13) แม่น้ำสายและแม่น้ำโขงทุกจุดตรวจวัด พบค่าสารหนูเกินค่ามาตรฐาน (0.011 – 0.026 มก./ล.)

2) จากผลการตรวจวัดคุณภาพสิ่งแวดล้อมในฤดูฝน ตั้งแต่พายุวิภาช่วงปลายเดือนกรกฎาคม 2568 และมีฝนตกต่อเนื่องระหว่าง กันยายน 2568 ปริมาณน้ำท่ามาก มีการแจ้งเตือนระดับน้ำล้นตลิ่งตั้งแต่เดือนกรกฎาคม อาจเจือจางให้ค่าโลหะหนักอยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน ส่วนค่าที่เกินมาตรฐานในบริเวณแม่น้ำสาย-แม่น้ำรวก อาจเนื่องจากอยู่ใกล้แหล่งกำเนิดจนทำให้การเจือจางด้วยปริมาณน้ำท่ายังไม่มากพอที่จะลดการปนเปื้อนให้อยู่ในระดับต่ำกว่าเกณฑ์มาตรฐานได้